پديدة جنگ هشت ساله در طول دو سه دهة اخير، بزرگ ترين رويداد تاريخي كشور ما به حساب مي آيد. اين جنگ با جوهره اي تدافعي، معنوي و آزادي خواهانه، تأثيرات شگفت انگيزي بر جوانب گوناگون زندگي اجتماعي، سياسي، مذهبي، فرهنگي، ادبي و حتّي شخصي مردمان اين مرز و بوم بر جاي نهاد. با حادث شدن اين رخداد پرتلاطم و دردانگيز، نويسندگان ادبيّات داستانيِ جنگ در ثبت و درج هنريِ آن، چشم به راه تاريخ نويسان و اديبان رسميچكيده ننشستند و از همان روزهاي آغازين جنگ ـ كه فضايي سرشار از شور، التهاب و تب آلودگي بر آن حاكم بود. ـ تا واپسين لحظه هاي نبرد و حتّي تا هم اكنون ـ كه تفاوت هاي فراواني در نحوة نگاه و نگرش هنرمندان و مردم نسبت به جنگ ايجاد شده – دست از تلاش و نوشتن برنداشته اند تا بتوانند هم ريشه و هويّت تاريخي اين ملّت را به هنگام وزش تندبادهاي حادثه هاي هول انگيز استوار و ماندگار كنند و هم راه نوي در برابر ديدگان نسل هايِ نو چكيدهبه نوِ آينده بگشايند و مرزهاي رهايي و رستگاري را به آنان نشان بدهند.
امّا نگارنده در اين جُستار برآن است كه ضمن احترام به گام هاي برداشته شده و ارج گذاري فروتنانه به زحمات كساني كه در اين عرصه دست به قلم برده اند، به برشماري و ارزيابي منصفانة ضعف ها، نارسايي ها و آفت هاي آسيب زايي كه تحت شرايط ويژة نبرد يا هر دليل ديگر به قلمرو ادبيّات داستاني راه يافته اند، بپردازد و با كوشش براي پي بردن به نقيصه ها و در صورت امكان ارائة راهكارهاي مناسب براي رفع آن ها، رسالت خود را براي آسيب زدايي از نهال نوپاي ادبيّات داستاني جنگ – كه در سخت ترين شرايط ريشه دوانده و حيات و هويّت يافته استـ به قدر توان به انجام برساند.
کد خبر: ۲۱۲۸۰۲ تاریخ انتشار : ۱۳۸۸/۰۳/۲۷
عوارض ناشي از مواجهه با رويدادهاي استرس زا به 200 سال قبل بر مي گردد و با اصطلاحات نوروز جنگ ، خستگي جنگ ، سندروم قلب تحريك پذير و سرانجام با اصطلاح اختلال پس آسيبي مطرح شد. بعد از جنگ هاي جهاني اوّل و دوم، جنگ كره و جنگ ويتنام و با گذشت تقريباً دو دهه از جنگ تحميلي، شاهد بيماران زيادي از بين رزمندگان و جانبازان علي الخصوص جانبازان اعصاب و روان با تشخيص اختلال پس آسيبي هستيم كه نيازمند تشخيص و درمان درست و توجّه لازم براي بهبودي و دستيابي به عمل كرد شغلي، خانوادگي، و بين فردي مطلوب هستند. اين اختلال هميشه با اختلالات ديگري همراه است كه در بيشتر موارد موجب استتار اختلال اصلي مي گردند. صرف نظر از هر گونه پيچيدگي، تقريباً پانزده درصد از سربازان قديمي جنگ دچار اختلال پس آسيبي مي شوند. به علاوه اعضاي خانواده آنان نيز به لحاظ همزيستي و درگيري با مسائل ناشي از ابتلا، خود دستة ديگري از مراجعين مراكز درماني را تشكيل مي دهند. بنابراين توجّهي جامع در خصوص شكل گيري و درمان اختلال پس آسيبي، اهمّيّت ويژه اي دارد. اين اختلال با علائمي مانند يادآوري ناراحتي برانگيز حادثه به صورت مكرّر، احساس تجديد تجربه، اجتناب مستمر از محرّك هاي مربوط با آسيب و كاهش پاسخ دهي كلّي، و علائم مستمر برانگيختگي فزاينده همراه است. احساس بي كفايتي، عدم احترام به خود، اختلال خواب، كابوس، تنگي نفس شبانه، مستعد تحريك هيجاني بودن، باز گشت به گذشته و يادآوري خاطرات، احساس گناه زنده ماندن، احساس كوتاه بودن آينده و افكار مزاحم بخشي ديگر از تجارب شخص مبتلا هستند. بر اساس رويكردهاي جديد، شكل گيري اين اختلال با مداخله عوامل شناخت و هيجان و تعامل اين عوامل روان شناختي با فيزيوولوژي فرد مبتلا صورت مي گيرد. درمان نيز بر اساس سبب شناسي چند گانه از طريق كار تيمي و با استفاده از دارو، تكنيك هاي روان شناختي از جمله ايجاد رابطة همدلانه، بازسازي شناختي، بازگويي روان شناختي، خانواده درمانيو پيگيري انجام مي شود.
کد خبر: ۲۱۲۷۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۸۸/۰۳/۲۷
از ديدگاه جامعه شناسي، واقعيّت ساخته و پرداخته ي جامعه اي است كه انسان ها در آن به تعامل با هم مي پردازند. تحت تأثير شكل گيري واقعيّت در شرايط اجتماعي، شاهد پيدايش نوعي توهّم اجتماعي درخصوص تجليل از ايثارگران هستيم كه مي تواند آسيب هاي جدّي به فرهنگ ايثار و شهادت وارد آورد. مقالة حاضر كوشيده تا با بيان تجربه ي برخي از كشورهاي جهان در تجليل از ايثارگران جنگ ، به اصلاح اين توهّم اجتماعي كمك نمايد.
کد خبر: ۲۱۲۷۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۸۸/۰۳/۲۷
در اين پژوهش كه در محدوده ي پنج رمان برجسته ي دفاع مقدس انجام شده است، عنصر زبان در رمان هاي پس از جنگ مورد بررسي قرار گرفته است و با توجه به فاصله گرفتن از جنگ تأثير اين «فاصله» بر ادبيّات دفاع مقدس، خصوصاً گونه ي ادبي رمان بررسي شده است و نتايج آن در پايان آمده است. براي اين تحقيق رمان هاي «سفر به گراي27.درجه»، «دوشنبه هاي آبي ماه»، «گنجشك ها بهشت را مي فهمند»، «هلال پنهان» و «عشق سال هاي جنگ » انتخاب شده است.
کد خبر: ۲۱۱۱۸۵ تاریخ انتشار : ۱۳۸۸/۰۳/۱۱
جنگ تحميلي، به عنوان حادثه¬اي تاريخي و اجتماعي بر زندگي و ذهن و زبان مردم ايران تأثير بسيارگذاشت. از اين رهگذر شعر به عنوان يكي از مهم¬ترين عرصه¬هاي تجلي اين رخداد و از قضا قابل بحث¬ترين آن مطرح است.
شعر در دوره¬ي جنگ به نوعي نقشي ابزاري دارد. پرشتاب، لحظه اي و شعاري كه كاركرد انگيزشي، عاطفي و هم دلي در آن بسيار برجسته است. اما بعد از پايان جنگ ، كاركرد زيبايي شناختي و ادبي با ورود تأملات شاعرانه، تا حد زيادي جاي گزين كاركردهاي دوره¬ي جنگ مي شود.
اين مقاله بر آن است كه شعر جنگ را با توجه به نقش هاي ششگانه¬ي زبان(عاطفي، هم دلي، ترغيبي، ارجاعي، فرازباني، ادبي) ياكوبسن منتقد و نظريه پرداز مكتب فرماليسم بررسي نمايد و نشان دهد كه كدام يك از اين كاركردها در شعر دوره¬ي جنگ و كدام يك، در شعر پس از جنگ نمود بيش تري دارد. با نظر به اين كه ياكوبسن معتقد است كاركرد ادبي، يگانه كاركرد هنر زباني نيست، اما كاركرد مسلط و تعيين كننده¬ي آن است.
کد خبر: ۲۱۱۰۶۴ تاریخ انتشار : ۱۳۸۸/۰۳/۱۰
مقاله ي حاضر پيرامون آسيب شناسي منزلت اجتماعي خانواده هاي شاهد و ايثارگر مي باشد. در اين مطالعه وجه آسيب شناسانه ي منزلت اجتماعي خانواده ها، در قالب رويكرد «دلهره ي منزلت» مورد تبيين و بررسي قرار گرفته است. هم چنين آثار و تبعات اين دلهره بر نگرش فرزندان ايثارگر نسبت به وضعيت گسترش فرهنگ ايثارگري و روحيه ي ايثارگري آن ها بررسي شده است. پژوهش حاضر به روش پيمايش انجام گرفته و جامعه ي آماري آن را كليه ي دانش آموزان و دانشجويان سراسر كشور تشكيل مي دهد، به نحوي كه حجم نمونه برآورد شده برابر با 4681 نفر مي باشد. در نهايت از طريق شيوه ي نمونه گيري «چند مرحله اي» چهار استان تهران، خراسان رضوي، لرستان و خوزستان مورد مطالعه قرار گرفته است. نتايج حاصل نشان از رابطه ي معناداري بين ميزان منزلت اجتماعي پاسخ گويان با نگرش به فرهنگ ايثارگري و روحيه ايثارگري پاسخ گويان دارد.
کد خبر: ۲۱۱۰۴۳ تاریخ انتشار : ۱۳۸۸/۰۳/۱۰
حوادث عظيم و رويدادهاي تكان دهنده اي كه زندگي و تاريخ يك ملّت را متأثّر و دگرگون مي كند، بي ترديد، فرهنگ، هنر، ادبيات و حتي بينش ها و نگرش هاي مردم آن كشور را نيز در ابعادي گسترده دگرگون مي كند. دفاع هشت سالة اعتقادي و يكپارچة مردم دلاور اين سرزمينِ حادثه خيز، در طول دو سه دهة اخير، بزرگترين رويداد تاريخي كشور ما به شمار مي رود. اين جنگ با جوهره اي تدافعي، معنوي و آزادي خواهانه تأثيرات شگفت انگيزي بر جوانب گوناگون زندگي اجتماعي، سياسي، مذهبي، فرهنگي، ادبي و حتي شخصي مردمان اين مرز و بوم بر جاي نهاد و با دگرگون كردن زندگي و زمانه، ادبيات را نيز كه آيينة زمان است، دچار دگرگوني و تحول كرد؛ و از آنجا كه ادبيات هر دوره اي، با حوادث و مسائل آن عصر رابطه اي ناگسستني دارد و در بازنمايي و انعكاس زير و بم هاي سياسي، اجتماعي، فرهنگي، و تاريخي جوامع انساني نقشي محوري ايفا مي كند؛ دفاع مقدس نيز باعث پديد آمدن جريان ادبي گسترده و نيرومندي در كشور گرديد. با حادث شدن اين رخداد پرتلاطم و دردانگيز، نويسندگان ادبيات داستاني جنگ در ثبت و درج هنري آن، از همان روزهاي آغازين جنگ ، كه فضايي سرشار از شور و التهاب بر كشور حاكم بود، تا واپسين لحظه هاي نبرد و حتي تا هم اكنون، كه تفاوتهاي فراواني در شيوة نگاه و نگرش هنرمندان و مردم نسبت به جنگ ايجاد شده است، دست از تلاش و نوشتن برنداشته اند تا بتوانند هم ريشه و هويت تاريخي اين ملّت را به هنگام وزش تندبادهاي حادثه هاي هول انگيز استوار و ماندگار كنند و هم راه نوي در برابر ديدگان نسلهاي نو به نوِ آينده بگشايند و مرزهاي رهايي و رستگاري را به آنان نشان بدهند.
از آنجا كه اگر بخواهيم همة رويدادهاي بزرگي را كه در تاريخ زندگي پديد آمده و در صفحات تاريخ ثبت شده است، مشخص و ارزيابي كنيم، هيچ كدام از آنها ارزشمندتر و با اهميت تر از شهادت نيست؛ ما نيز دراين مختصر، از ميان بيش از صدها رمان و داستان مربوط به جنگ در ايران، ناگزيريم تنها به شمار اندكي كه داراي ارزش ادبي قابل قبولي هستند و به جايگاه شهادت در ادبيات پايداري كشورمان پرداخته اند، اشاره كوتاهي بنماييم.
کد خبر: ۲۰۶۴۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۸۸/۰۲/۱۳
مقدمه و زمينه
در كالبد شناسي قدرت نظامي ، روح ميلتاريستي در مفهوم اشد خود، قويترين قدرت در جوامع غربي است كه كليد منابع قدرت را در شكل سازمان، شخصيت و مالكيت بخود اختصاص داده و تمام ابزارهاي قدرت را در نمود اقناعي ، تشويقي و تنبيهي بكار مي بيند.
و اين در حاليست كه برخي جامعه شناسان جنگ با پيشداوري و ذهنيت منفي ، پديده جنگ را در قالب و ماهيتي يكسان و بطور كلي بعنوان واقعيتي شوم ، زشت ،زانيار ، ضد تكاملي تلقي نموده اند. تاجائيكه بوتول gaston bouthoul عقيده دارد تمام جنگ ها لجنزار خون آلود حكام قصاب مي باشند كه جنگ جويان را گوسفندوار به قربانگاه مي فرستند و جنگ طلباني اوديپ دارند جنگ را عقلائي جلوه مي دهند.
کد خبر: ۱۹۱۱۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۸۷/۱۱/۰۲
ترويج فرهنگ ايثار و شهادت وظيفه ملي و فراسازماني است
"ملتي كه با فرهنگ شهادت طلبي آراسته شود شكست ناپذير است"امام اخميني (ره)"
تاثير عظيم فرهنگ غني ايثار و شهادت در گستره جهان بيني اسلام ناب محمدي(ص) از جلوه هاي فراموش ناشدني اين آخرين دين الهي است. فرايند اين تاثير را مي توان از صدر اسلام تاكنون به شكل كاملا واضح و روشن در تمام زواياي اجتماعي اقتصايد امت هاي اسلامي در هر گوشه جهان ديد
کد خبر: ۱۹۱۰۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۸۷/۱۱/۰۲
اين مقاله در24 مي 2007 تحرير شده و از سايت www.harvard.edu دريافت شده است.
وقتي كه فاتي ني كريستينا دانشجوي دكتري سياست عمومي در دانشكده كندي براي اولين بار وارد تهران شد تا اينكه ادبيات فارسي بخواند او تحت تاثير تصاوير ديواري بسيار بزرگ كه شهر را احاطه كرده بودند قرار گرفت تمثالهاي بزرگ حضرت آيت الله خميني و خامنه اي كه بر اطراف ساختمان ها و روگذرهاي نقاشي شده بودند، قدرداني از شهداي جنگ ايران و عراق، نكوهش اسرائيل و آمريكا و نوشته هاي بسيار بزرگي كه سرشار از سمبل هاي مذهبي بودند منظره اي بصري ايجاد نموده اند كه نظير آن را قبلا نديده بود.
کد خبر: ۱۸۹۳۰۱ تاریخ انتشار : ۱۳۸۷/۱۰/۱۶
پژوهش حاضر از نوع اسنادي است. جامعه ي آماري آن كليه ي شهداي داراي وصيت نامه يا و آثار فرهنگي مي باشند كه از اين تعداد 2500 صفحه از آثار به روش نمونه گيري تصادفي از كل كشور انتخاب گرديد و تكنيك تحليل محتوا جهت تحليل، مورد استفاده قرارگرفت. واحد تحليل در اين پژوهش جمله مي باشد.
طبقه بندي مطالب برحسب سه محور: امور فرهنگي، امور اجتماعي و امور سياسي صورت گرفته است. هر محور شامل چندين مقوله ي كلي و هر مقوله ي كلي متشكل از تعدادي مقوله ي جزيي مي باشد. از كل وصايا و آثار فرهنگي كه مورد تحليل قرارگرفته است، در مجموع 35363 مورد مطلب استخراج شده است. بيش ترين فراواني مطالب با(164426 جمله) 55/46 درصد به امور سياسي اختصاص يافته و پس از آن (14.007 جمله) 60/39 درصد و (4894 جمله) 83/13 درصد از مطالب به ترتيب به امور فرهنگي و امور اجتماعي مربوط مي شود.
کد خبر: ۱۸۸۴۵۴ تاریخ انتشار : ۱۳۸۷/۱۰/۰۸
جنگ بي ترديد از شگفت انگيزترين پديده هاي اجتماعي است كه تمام ابعاد بشري جامعه را به شدت تحت تاثير قرار مي دهد. اين پديده پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران به عنوان يكي از تاثير گذارترين عوامل در بعد فرهنگي بود كه آن هم تمام مسايل فرهنگي دفاع، از جمله ايثار، شهادت، جهاد و مقاومت و... را در برمي گيرد.
اين مقاله، با هدف تبين كنش متقابل بين جنگ و فرهنگ ايثار و شهادت، با رويكردهاي جامعه شناختي مورد بررسي قرار گرفته است؛ بنابراين ضمن تعريف چند مفهوم كليدي از جمله ايثار، شهادت، فرهنگ و جنگ ، به تحليل خودكشي دگر خواهانه يا غير خواهانه و با استفاده از الگوي دوركيمف به تحليل جامعه شناختي فرهنگ ايثار و شهادت طلبي هاي دوران دفاع مقدس پرداخته است و موضوع جنگ ايران و عراق و همبستگي هاي اجتماعي وابسته به جنگ را مورد بررسي قرار داده است.
کد خبر: ۱۷۵۶۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۸۷/۰۷/۱۵
امیر سپهبد علی صیاد شیرازی/
نوید شاهد: بچه‌هاي حرکت کردند. حمله ی ساعت ده يازده شب شروع شد. آنچه که زود جواب داد، تک در محور شمالي بود. همان بازوي احاطه‌اي که از شمال منطقه هجوم برد. بچه‌ها ريخته بودند بر سر دشمن و توپخانه دشمن را در خواب اسير کرده بودند.
کد خبر: ۹۹۴۹۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۵/۱۷
امیر سپهبد علی صیاد شیرازی/
نوید شاهد: مجبور شدم شبانه خودم را به تهران برسانم. البته کار بوکان را تمام کرديم. با همان لباس بسيجي و با يک تفنگ ژ 3 قنداق تاشو که دستم بود، خودم را رساندم به تهران.
کد خبر: ۹۹۴۸۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۵/۱۷
امیر سپهبد علی صیاد شیرازی/
نوید شاهد: ريشه ی توطئه‌اي که در جنگ با ضد انقلاب به وجود آمده بود، به ابر قدرتها برمي‌گردد که پشت‌سرهم براي ما مسأله ايجاد مي‌کردند تا نتوانيم به خودمان برسيم. همان زماني که من مسؤول منطقه بودم، مرتب گزارش مي‌رسيد که شاهد و ناظر فعاليتهاي ارتش عراق هستند. از ارتفاعات آقداغ ، ارتفاعات سلمانه ، تنگ هووان ، پاسگاه بيشکان و از منطقه ی مهران گزارش مي‌رسيد که ما مي‌بينيم عراق به صورت وسيع در حال تدارک است، مانور مي‌کند و نيروهايش دائم در تحرک هستند.
کد خبر: ۹۹۴۸۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۵/۱۷
امیر سپهبد علی صیاد شیرازی/
نوید شاهد: ديدگاه من اين است که نبرد با ضد انقلاب ، در منطقه ی کردستان و جنوب آذربايجان‌غربي، به سه مقطع زماني تقسيم مي‌شود که در دو مقطع آن مي‌توانم صاحب‌نظر باشم...
کد خبر: ۹۹۴۷۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۵/۱۷
امیر سپهبد علی صیاد شیرازی/
نوید شاهد: با تشکيل قرارگاه شمال‌غرب، فرماندهي مناطق آذربايجان‌غربي و کردستان و کرمانشاه در حيطه ی مسؤوليت فرماندهي عمليات غرب گذاشته شد.
کد خبر: ۹۸۹۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۵/۱۷
امیر سپهبد علی صیاد شیرازی/
نوید شاهد: تأييد کار را که گرفتيم، احساس کرديم که بايد يک قرارگاه درست کنيم. قرارگاه هم بايد قرارگاهي مي‌بود که به تمام مناطق - هم شمال‌غرب و هم غرب- مرکزيت داشته باشد.
کد خبر: ۹۸۹۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۵/۱۷
امیر سپهبد علی صیاد شیرازی/
نوید شاهد: انقلاب که به ثمر رسيد، در پادگان اصفهان بودم. در دانشکدة توپخانه تدريس مي‌کردم. آن موقع، با نيروهاي انقلابي در اصفهان و تهران مانند شهيد کلاهدوز و شهيد اقارب‌پرست ارتباط داشتم. اينها همرزمان ارتشي من بودند و خود نيز با تعدادي ديگر مانند شهيد حسن آيت در ارتباط بودم. و به اين وسيله، ارتباط‌شان با بيت حضرت امام در فرانسه برقرار مي‌شد.
کد خبر: ۹۸۹۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۵/۱۶
امیر سپهبد علی صیاد شیرازی/
نوید شاهد: براي شناسايي عمليات فتح المبين آقاي مرتضي صفار از سپاه و سرتيپ دو معين وزيري از ارتش مأمور شدند .
کد خبر: ۹۸۹۶۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۵/۱۶