آشنایی با شهدا، ادبیات صحیح را در جامعه گسترش می‌دهد
نوید شاهد آذربایجان غربی؛ در سال 1372 خورشیدی 24 آبان به عنوان روز کتاب و کتابخوانی تعیین شد. این روز، یکی از روزهای هفته کتاب نیز هست. نخستین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در روزهای چهارم تا دهم دی ماه سال 1372 با پیام رهبر فرزانه انقلاب اسلامی برگزار شد.
در هفته کتاب، در مدارس، مساجد، دانشگاه‌ها و استان‌های کشور، نمایشگاه‌ها و جشن‌های کتاب و سخنرانی در موضوع چاپ و نشرِ کتاب برگزار می‌شود. به همین مناسبت نوید شاهد آذربایجان غربی با خانم «سلبی ناز رستمی» نویسنده حوزه ایثار و شهادت به مصاحبه پرداخته است که در ادامه می خوانید:
نوید شاهد: ابتدا خودتان را برای خوانندگان معرفی کنید.
رستمی: بنده سلبی ناز رستمی، ساکن شهرستان شهید پرور شاهیندژ هستم که به مدت 8 سال مدرس دانشگاه و مدارس غیردولتی بوده و هستم، از علاقه های بنده، درس خواندن، نوشتن، نوشتن و نوشتن است.
تا اواسط سال 1390 مجموعه کتابی به شکل منسجم نداشتم اما بیشتر آثار بنده به صورت پراکنده در روزنامه ها و مجلات محلی و کشوری و نیز در نشریه های کاغذی و اینترنتی منتشر شده است.
من فکر می کنم صبر و تحمل یکی از ویژگی ها و ضروریات یک نویسنده است، که با صبر و شکیبایی مطالب را که در جهت چاپ کتاب است گردآوری کند، تا به سادگی و با سرعت زیادی این روند را طی نماید. نبودن این ویژگی، هم می تواند به شاعر و نویسنده ضربه وارد کند و هم می تواند این ضربه را به مخاطب وارد نماید.
به هر حال صبر و حوصله و شکیبایی می تواند به نویسنده و شاعر این کمک را بکند که یک اثر را تولید کرده که در اذهان عمومی ماندگار شود.
نوید شاهد: در حال حاضر چه کتاب هایی در دست اقدام دارید؟
رستمی: در حال حاضر آثاری که به قلم بنده به چاپ رسیده اند، عبارت اند از: رمان قند مکرر، رمان یک وجب رنگین کمان که در عرصه فرهنگ ایثار و شهادت قلم فرسایی شده است. بیشتر مقالات و نقد و بررسی های من در بیشتر مجلات علمی، ادبی و در سایت های معتبر علمی، منتشر شده اند.
شلوغ تر از باد، بوی نارنجی نارنجک، فوج فوج فرشته می بارد، گلوله درخت پرنده، از بوی باروت تا پرواز کبوتر، (لب خوانی ماهی ها) این مجموعه به صورت انگلیسی هم ترجمه شده است که به زودی با انتشار حداکثری، منتشر خواهد شد. اشعار برگزیده من در کتاب (و من زنی هم) به عنوان شعر برگزیده زنان کشور به چاپ رسیده است.
نوید شاهد: اولین کتاب تان را در چه سنی نوشتید؟
رستمی: اولین اثر من، کتاب "شلوغ تر از باد" بود، ولی من به هیچ وجهی آن را اولین اثر خودم نمی دانم، مرگ شعر کوتاه کودکانه ای که از من در سن هفت یا هشت سالگی، برای اولین بار در مجله کیهان و جهاد چاپ شد و بعد هم یک قطعه ادبی در مجله وزین نیستان به چاپ رسید که من این را برترین چاپ، اولین کتاب خودم می دانم. همین انرژی مثبت ها سبب شد که من راهم را پیدا و به نوشتن کتاب اقدام کنم.
نوید شاهد: در بین آثارتان کدام کتاب شما بیشترین استقبال را در بین خوانندگان داشته است؟
رستمی: کتاب "شلوغ تر از باد" باوجود اینکه اولین کتابم بود، اما با استقبال و نقد و بررسی خیل عظیمی از مخاطبان هم روبه‌رو شد.
نوید شاهد: در مورد شکل گیری و تالیف کتاب هایتان برای خوانندگان ما توضیحاتی بفرمایید.
رستمی: در رابطه با شکل گیری و تالیف آثار هم باید بگویم که خلق یک اثر آغاز کردنی نیست بلکه باید در برهه ای از زمان قرار بگیرید تا آن اتفاقی که قرار است بی افتد، بی افتد تا نویسنده به آرامی نوشتن خودش را آغاز کند.
در حقیقت کار نویسندگی هم، مثل شعر، حتما باید جوششی آغاز بشود چراکه مخاطبان آگاه و فهیم ما از تصنعی بودن هر موضوعی به خوبی مطلع هستند. آنها داوران ما مردم هستند. مردم شاعران و نویسندگان را قضاوت می کنند. مردم با داستان و شعر همزاد پنداری می کنند. احساس مندرج در شعر و داستان هم باید طوری رقم بخورد که مردم ما اینگونه تجربه ها را حتما وارد زندگی خود کرده باشند. چه بسا اتفاقاتی که شبیه به این مقوله می افتد که در کمین مخاطب ما باشد.
پس مخاطب با احساسی که شاعر یا نویسنده دارد باید کنار بیاید. خودش را در مسند قضاوت بگذارد. ما نویسندگان و داستان نویسان و انسان های توانایی داریم که بی شک، کلاس آنچنانی هم نرفته اند و به شکل حرفه‌ای هم دنبال نکرده‌اند، بلکه آن عشق و اشتیاق در نوشتن، طوری در کنار هم قرار می‌گیرد که مخاطبان بی آنکه احساس گریز یا عدم درک داشته باشند، از آن لذت کافی و وافی را ببرند.
داستان‌نویسان ارزش‌های دفاع مقدس، بدون شک تجربه نوشتن در این مورد را داشتند یا ناظر و شاهد این گونه اتفاقات بودند یا فرایند حاصل از نوشته های آنان یک مستند واقعی از پیرامون خودشان بوده که وارد نوشته ها و اثر خودشان کرده اند. به نظر من همین انگیزه ها سبب می شود که ما کتاب هایی در عرصه های ایثار و شهادت بنویسیم که برای مردم قابل قبول و مخاطب پسندتر باشد. همه ی این ها دست به دست هم می‌دهند تا ما فرهنگ ایثار و شهادت را برای نسل جوان گسترش بدهیم.
وقتی که یک داستانی را می‌نویسیم، احساس واقعی خودمان را با مخاطب شریک می کنیم. من ویراستاری زندگی نامه خیلی از شهدا را نوشته‌ام، در خلال این زندگینامه، هم اشک بود، هم غم بود، هم شوق بود که یکی یکی احساسات و عواطف بنده را به جریان درمی‌آورد. این به گونه‌ای بود که انگاری من در متن و در بطن این حادثه ها زندگی می کردم. همه ی این ها انگیزه هستند.
انگیزه ای که سبب می شود نویسنده شاعر با توجه به این انگیزه ها، رغبت، شوق و آن اشتیاق را در خودش ببیند و بتواند با فرهنگ ایثار و شهادت حشر و نشر داشته باشد. همه ی این انگیزه ها و سخن ها سبب می شود که ما فرهنگ ایثار و شهادت را در جامعه کنونی جا بیاندازیم .
نوید شاهد؛ اگر خاطره ی خاصی از نوشتن کتاب هایتان دارید برای خوانندگان ما تعریف کنید.
رستمی: خاطره ای که نسبت به فرهنگ ایثار و شهادت یا در حوزه دفاع مقدس دارم، برمی‌گردد به اینکه من با همسرم آشنا شدم . همسر بنده برادر شهید هستند. او یک خانواده ولایتمدار مذهبی با فرهنگ غنی ایثار و شهادت. وقتی وارد خانه ایشان می شوم احساس می کنم برادر همسرم تازه شهید شده است، چرا که آن حال و هوا هنوزم که هنوزه در نگاه مادر این شهید همیشه دیده می شود.
به هر حال این فرهنگ ایثار و شهادت به قدری در این خانه تازه ملموس و محسوس است، منی که جنگ را ندیده ام و لمس نکرده ام و احساسم نکرده‌ام، احساس می کنم که در بتن و متن حوادث زندگی شهید زندگی می کنم.
احساس می کنم شهیدی که چهل سال از شهادتش گذشته برای من زنده است. وقتی من سعی می کردم کتاب داستانی، شهید سردار «سید خلیل»، را که ماه در آتش نام داشت را به نگارش درآورم، زمان زیادی را برای این کتاب گذاشتم، پرسجو ها و تحقیقات، آن روایت و حکایاتی که دوستانشان انجام می‌دادند و خاطراتی که از زبان دوستان رزمنده‌ها آزادگان و جانبازانی که این شهید بزرگوار و برجسته استانی را می شناختند،احساس می‌کردند من شهید را می‌شناسم احساس می‌کردند من شهید را دیده ام.
روایت و تداعی خاطرات، این حکایات ها سبب می شود که امثال منی که جنگ را ندیده اند بفهمند که چه چیزی در جنگ گذشته است. من که بعنوان یک شاعر یا نویسنده که خداوند به من این قدرت نوشتن داده، باید قدمی در این عرصه بردارم.
من به عنوان یک نویسنده این وظیفه را دارم که در این عرصه قلم فرسایی بکنم و آن امانتی را که خداوند در نهاد من به ودیعه گذاشته از این طریق بتوانم پاسخگو باشم،شهدا ناظر و شاهد کارهای ما هستند آن ها می توانند از این طریق راه مارا شفاعت کنند.
این خاطره ای زیبایی است که من از زندگینامه داستانی این شهید داشته ام که بطور کلی بنده را متحول کرد که در این مسیر قدم بردارم و خلق آثارم را مدیون این تحولات روحی در زندگی خودم می دانم.
نوید شاهد؛ معمولا برای نوشتن یک کتاب چقدر زمان صرف می کنید؟
رستمی: نوشتن یک کتاب،به زمان‌بر بودن نگاه نمی کند. گاهی نویسنده یا شاعر بصورت جوششی یک کتابی را می‌نویسد . شاعران و نویسندگان شعور نبوت دارند، گاهی می‌توانند کتاب را در عرض یک هفته یا کمتر بنویسند و این اتفاق هم به ندرت اتفاق می افتد.
نگارش یک کتاب، گاهی یک سال طول می‌کشد و گاهی پنج ماه، به هر حال نویسنده و یا شاعر محقق و یا پژوهشگر با روند زندگی پیش می رود تا یک کتابی را خلق بکنند و اینکه ما انسان ها از اینکه به عقب برگردیم و ببینیم که کارنامه مان خالی است و قدمی برنداشته ایم ،طبیعتا خیلی دل شکسته و نا امید خواهیم شد.
ولی اگر این تحول باشد و وقتی به عقب برگردیم و ببینیم در این عرصه چه کار های پسندیده ای را انجام داده ایم خیلی دل چشب خواهد شد.
نوید شاهد؛ چه چیزی باعث شد که به حوزه ایثار و شهادت علاقه مند بشوید؟
رستمی: در رابطه با علاقه بنده به نویسندگی در حوزه دفاع مقدس برمی‌گردد به این که هر نویسنده و شاعری یک تکلیفی دارد که خداوند در نهاد ما انسان ها به امانت گذاشته و ما باید به نحو احسن از آن استفاده کنیم .
وقتی مابا شهدا آشنا بشویم به همان اندازه می توانیم ادبیات درست و صحیحی را وارد جامعه بکنیم.
خداوند را شکر می‌کنم که این سعادت را نصیب بنده کرده که درگیر مسائل دفاعیات شهدا که در عرصه‌های اجتماعی باشد بپردازم و در سایه این عزیزان زندگی بکنم.
وقتی یک شاعر یا یک نویسنده در این عرصه قلم فرسایی می کند، من مطمئن هستم که دریک جایی تجربه همزیستی با شهدا یا افکار آن ها را داشته چرا که هنرمند، شورو شوق خاصی نسبت به این موضوع دارد .
حوادث سال هایی که منجر به پیروزی انقلاب شد، همانند جنگ ۸ ساله دفاع مقدس در کنار آن مدافعان حرم، این ها سبب می شود که بستر اتفاقات زیاد و متنوعی باشند که هر کدامشان ظرفیت زیادی برای تبدیل شدن به ایده های داستانی شعر پژوهش تحقیق و بررسی دارد.
مصاحبه از: علیرضا کرملو
