شهدای غریب در اسارت، میراث‌داران واقعی ایثار و مقاومت هستند
به گزارش نوید شاهد کرمانشاه، شهدای غریب در اسارت، نشانه‌های استقامت، ایثار و فداکاری هستند که گاهی در گوشه‌ای از تاریخ، در دل‌های مظلوم و پر از درد جنگ‌های ناخواسته، گم می‌شوند. این عزیزان که نه تنها در جبهه‌های جنگ، بلکه در اسارت نیز با تحمل سختی‌ها و رنج‌های فراوان، از خودگذشتگی‌هایی را به نمایش گذاشتند، نماد حقیقی غیرت و وفاداری به آرمان‌های انقلاب اسلامی و کشور عزیزمان ایران هستند.
در همین راستا با «مریم جعفری» معاون فرهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران کرمانشاه پرداخته ایم. این گفتگو فرصتی است تا یاد و خاطره شهدای غریب در اسارت را گرامی داریم . در ادامه می خوانید:
نوید شاهد کرمانشاه: تعریف شما از شهدای غریب در اسارت چیست؟
«شهدای غریب در اسارت» به آن دسته از رزمندگانی اطلاق می‌شود که پس از اسارت توسط دشمن، در شرایطی سخت، بی‌نام و نشان، و دور از وطن، به شهادت رسیدند. این شهدا نه تنها درد و رنج اسارت را تحمل کردند، بلکه غربت، بی‌خبری خانواده‌ها، و گاه شکنجه و بی‌رحمی دشمن را نیز با جان و دل پذیرفتند.
غریبیِ این شهدا، تنها نبودن در کنار خانواده و همرزمان محدود نمی‌شود، بلکه بسیاری از آنان حتی پس از شهادت، سال‌ها مفقودالاثر باقی ماندند، بی‌نام و نشان، دفن شدند یا نشانی از آنان به خانواده‌ها نرسید. شهدای غریب در اسارت، نماد مظلومیت و مقاومت خاموش‌اند؛ مظلومیتی که در پشت میله‌های اردوگاه‌های دشمن شکل گرفت و مقاومتی که در دل تاریکی، امید به وطن را زنده نگه داشت. این شهدا، سند زنده‌ای از ایثار بی‌منت و عشق به وطن‌اند.
نوید شاهد کرمانشاه: چگونه در استان شما، یاد و خاطره شهدای غریب در اسارت پاس داشته می‌شود؟
در راستای زنده نگه داشتن یاد و خاطر شهدای غریب در اسارت، از ابتدای سال 1403 اقدامات زیر از جمله؛ دیدار با خانواده معلم شهید غریب در اسارت، برگزاری اجلاسیه شهدای آزاده غریب در اسارت استان در تاریخ 28 مرداد با حضور خانواده های شهدای غریب و 1000 نفر از آزادگان سرافراز و تقدیر از 18 خانواده شهید، ساخت مستند موشن شهید غریب مهدی دارابی(بیان خاطرات از زبان فرزند شهید که همزمان با پدرش در اسارت بودند)، ساخت مستند شهدای غریب(بیان خاطرات آزادگان همرزم شهدای غریب)، ساخت پنج مورد موشن گرافی با عنوان شاهدان غریب در اسارت(شهیدان؛ محسن درخشان، خالد رستمی، ناصر پشته کشی، محمود امجدیان، جهانگرد امیری)، ساخت مستند روایتی شهید برزو رستمی یار(شهید غریب در اسارت شهرستان سنقر) در مزار شهید، نگارش کتاب به خاطر سربازانم به قلم مهرداد رضایی فر(زندگینامه و خاطرات شهید غریب جهانگرد امیری)، دیدار با مادر شهید فلامرز بزگداریان شهید غریب به مناسبت ولادت حضرت زهرا (س)، برگزاری پویش فرهنگی «غربت لاله ها» ویژه مدارس متوسطه دوره اول و دوم شهرستان سرپل ذهاب با موضوعات (نقاشی، دلنوشته، پادکست) با محوریت پنج شهید غریب، دیدار با 24 خانواده شهید آزاده غریب در اسارت استان، ارسال طرح پیشنهادی المان بین المللی شهدای غریب در اسارت تحت عنوان «قدمگاه شهدا» به بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس استان انجام شده است.
نوید شاهد کرمانشاه: از نظر شما کنگره ملی شهدای غریب در اسارت چه تأثیری بر فرهنگ و هویت ملی ما دارد؟
کنگره ملی شهدای غریب در اسارت، تأثیر بسیار عمیقی بر فرهنگ و هویت ملی ما دارد. این کنگره نه‌تنها یاد و خاطره شهدای مظلوم در اسارت را زنده نگه می‌دارد، بلکه ارزش‌هایی چون ایثار، مقاومت، وفاداری به وطن و پایبندی به اعتقادات را در جامعه ترویج می‌دهد.
از مهم‌ترین تأثیرات آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: «تقویت روحیه ملی و انسجام اجتماعی»، یادآوری فداکاری‌های شهدای در اسارت، حس همبستگی ملی را تقویت می‌کند و نسل جوان را با ریشه‌های هویتی خود پیوند می‌زند.«پاسداشت ارزش‌های دینی و انسانی»، این کنگره یادآور مظلومیت و ایستادگی رزمندگانی است که حتی در بند دشمن نیز کرامت انسانی و ایمان خود را حفظ کردند. «الهام‌بخشی به نسل جدید» جوانان با شناختن این شهدا، الگوهایی واقعی از شجاعت، صبوری و پایداری پیدا می‌کنند که می‌تواند در مسیر زندگی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی‌شان تأثیرگذار باشد. «مقابله با فراموشی تاریخی» برگزاری چنین کنگره‌هایی مانع از فراموشی بخش‌هایی از تاریخ دفاع مقدس می‌شود که کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.
نوید شاهد کرمانشاه: چطور می‌توان در استان‌ها به جوانان و نسل‌های آینده مفاهیم این کنگره را منتقل کرد؟
برای تحقق این هدف، باید از ابزارهای متنوع فرهنگی، آموزشی و رسانه‌ای بهره گرفت. از جمله؛ برگزاری برنامه‌های فرهنگی و هنری محلی (ایجاد نمایشگاه‌ها، تئاترها، فیلم‌ها و جشنواره‌هایی با محوریت شهدای اسیر ) می‌تواند تأثیرگذاری زیادی داشته باشد. گنجاندن مفاهیم ایثار و اسارت در محتوای آموزشی مدارس و دانشگاه‌ها کتاب‌ها و کارگاه‌های آموزشی با روایت‌های مستند از این شهدا می‌توانند ذهن و دل نسل جوان را درگیر کنند.
دعوت از آزادگان و خانواده‌های شهدا برای روایتگری در مدارس، مساجد و مراکز فرهنگی(شنیدن روایت‌های واقعی، بیش از هر متن یا کتابی در دل‌ها اثر می‌گذارد.) فعال‌سازی فضای مجازی و رسانه‌های محلی، تولید محتوای دیجیتال (کلیپ، پادکست، پست‌های تاثیرگذار) درباره شهدای غریب در اسارت، می‌تواند پیام آن‌ها را به نسل دیجیتال منتقل کند.
تقدیر و تجلیل از آزادگان و خانواده‌های شهدا در سطح استان‌ها این کار، علاوه بر زنده نگهداشتن نام شهدا، الگوسازی نیز برای نسل جدید ایجاد می‌کند. در نهایت، انتقال این مفاهیم نیازمند استمرار، صداقت در بیان و باور به ارزش‌هایی است که شهدای ما جان خود را برای آن‌ها فدا کردند.
نوید شاهد کرمانشاه: آیا در استان شما داستان خاص یا تجربه‌ای از شهدای غریب در اسارت وجود دارد که بخواهید با ما در میان بگذارید؟
بله، پرداختن به زندگی شهید غریب مهدی دارابی، بیان خاطرات از زبان فرزند شهید که همزمان با پدرش در اسارت بودند.
نوید شاهد کرمانشاه: چگونه می‌توان فرهنگ ایثار و شهادت را به گونه‌ای در استان‌ها تقویت کرد که نه تنها در روزهای خاص بلکه در تمام طول سال مورد توجه قرار گیرد؟
برای تقویت فرهنگ ایثار و شهادت به‌گونه‌ای که در تمام طول سال مورد توجه قرار گیرد، نه فقط در مناسبت‌های خاص، باید این فرهنگ را به یک جریان مستمر فرهنگی، آموزشی و اجتماعی تبدیل کرد. از جمله این راهکارها عبارتند از؛ «نهادینه‌سازی در نظام آموزشی»ایجاد محتوای آموزشی مستمر در کتاب‌های درسی، برگزاری دوره‌های فرهنگی، مسابقات و بازدیدهای میدانی از یادمان‌های شهدا برای دانش‌آموزان و دانشجویان. «فعال‌سازی مساجد، پایگاه‌ها و مراکز فرهنگی محلی» برنامه‌های هفتگی یا ماهانه با محوریت روایتگری، خاطره‌گویی، نمایشگاه‌ها و نشست‌های فرهنگی با حضور خانواده شهدا و ایثارگران. «استفاده مداوم از رسانه‌های محلی و فضای مجازی» تولید و انتشار مستمر محتواهای چندرسانه‌ای (کلیپ، پادکست، روایت تصویری) با موضوع ایثار و شهادت، به‌ویژه با مشارکت جوانان.
نوید شاهد کرمانشاه: نظر شما در مورد نقش رسانه‌ها و هنر در ترویج فرهنگ شهدای غریب چیست؟
نقش رسانه‌ها و هنر در ترویج فرهنگ شهدای غریب بسیار کلیدی و اثرگذار است، چرا که این دو ابزار، قدرتی منحصر به‌فرد در «بیان عاطفی»، «تأثیرگذاری گسترده» و «ماندگار کردن پیام‌ها» دارند.
رسانه‌ها می‌توانند با بهره‌گیری از روایت‌های واقعی، مستندها، گفتگو با آزادگان و خانواده شهدا، و تولید برنامه‌های مناسبتی و روزمره، پیام شهدای غریب را از یک موضوع صرفاً تاریخی به یک مفهوم زنده و جاری در زندگی روزمره تبدیل کنند. استمرار در پوشش رسانه‌ای، به‌ویژه در رسانه‌های محلی و فضای مجازی، عامل مهمی در انتقال این فرهنگ به نسل جدید است.
هنر با زبان احساس و خلاقیت، قادر است عمق فاجعه‌ها، مظلومیت‌ها و در عین حال، شکوه مقاومت شهدا در اسارت را به شکلی تأثیرگذار به تصویر بکشد. آثار سینمایی، تئاتر، نقاشی، شعر و ادبیات داستانی می‌توانند مفاهیمی مانند پایداری، ایمان، وفاداری و انسانیت را در قالب‌هایی ماندگار به مخاطب القا کنند. در مجموع، رسانه و هنر باید نه صرفاً به‌عنوان ابزار تبلیغ، بلکه به‌عنوان بخشی از «فرهنگ‌سازی عمیق و مستمر» به مسئله شهدای غریب نگاه کنند؛ چرا که شهیدان در اسارت، نمادهایی فراتر از قهرمانان جنگ‌اند؛ آنان الگوهایی زنده برای حفظ کرامت انسانی حتی در سخت‌ترین شرایط هستند.
نوید شاهد کرمانشاه: آیا برنامه خاصی در استان شما برای بزرگداشت یاد شهدای غریب در اسارت در نظر گرفته شده است؟
اجرای طرح پیشنهادی المان بین المللی شهدای غریب در اسارت تحت عنوان «قدمگاه شهدا»، برگزاری یادواره به یاد شهدای غریب، چاپ کتاب به خاطر سربازانم به قلم مهرداد رضایی فر(زندگینامه و خاطرات شهید غریب جهانگرد امیری)، دیدار با خانواده های شهدا، روایتگری راویان در مدارس و دانشگاه ها از جمله برنامه های در دست اقدام است.
نوید شاهد کرمانشاه: آیا در این کنگره‌ها و مراسم‌ها توجه ویژه‌ای به بعد انسانی و احساسی قصه شهدای غریب می‌شود؟
پرسش بسیار مهمی است، و پاسخ آن تا حد زیادی به نحوه برگزاری و نگرش برگزارکنندگان کنگره‌ها بستگی دارد. اما در یک کنگره موفق و اثرگذار، توجه به بُعد انسانی و احساسی قصه شهدای غریب نه‌تنها ضروری، بلکه محوری است.
بنابراین، اگر در کنگره‌ها فقط به جنبه‌های تاریخی، سیاسی یا نظامی پرداخته شود و بُعد احساسی و انسانی مغفول بماند، فرصت طلایی برای اثرگذاری عمیق از دست خواهد رفت.
نوید شاهد کرمانشاه: نظرتان درباره بازدید از مقبره شهدای غریب یا مکان‌های مرتبط با این شهدای در استان شما چیست؟
بازدید از مقبره شهدای غریب یا مکان‌های مرتبط با آن‌ها می‌تواند تجربه‌ای عمیق و معنوی باشد. این مکان‌ها نه تنها یادآور فداکاری‌ها و جان‌فشانی‌های شهدای گرانقدر هستند، بلکه فرصتی برای ارتباط با تاریخ، فرهنگ و ارزش‌های آن دوره به شمار می‌آیند. همچنین این بازدیدها می‌توانند به‌عنوان یک مکان آرامش‌بخش و تأمل‌برانگیز برای یادآوری قربانیانی که به خاطر وطن خود جان داده‌اند، عمل کنند.
انتهای پیام/
